buse

Kısaca ve Özet olarak Kurtuluş Savaşında Doğu, Batı ve Güney Cephesi Hakkında Bilgileri Tarih Dersi Konu Anlatımımızda Sizlere sunmak istiyoruz.
Doğu Cephesi
Dünya Savaşı nihayetinde Kuzeydoğu cephesi Bağlaşık devletlerin talebi doğrultusunda 1914 Osmanlı-Rus hududuna çekilmişti. Bu hudut Ardeşen-Yusufeli-Oltu-Bayezit hattından geçiyordu. Sınırın öte yanında 1918’de Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti heyetti.
1920 Eylülünde Türk-Rus mutabakatının sağlanması üzerine 28 Ekim 1920’de Kâzım Karabekir kumandasında harekete geçen Türk kuvvetleri, 10 gün süren bir harekât nihayetinde Ermenistan’ı net mağlubiyete uğrattı. Bu harekâtta Türk tarafı 46 şehit verdi. 1 Aralık’ta imza adan Gümrü Antlaşması ile Türk-Ermeni hududu, 1878 öncesindeki Osmanlı-Rus hudut hattına çekildi. Bu hudut, bugünkü Türkiye-Ermenistan hudududur. 2 Aralık’ta Kızıl Silahlı güç Ermenistan’ı işgal ederek bağımsız Ermenistan’ın varlığına bitirdi.

Güney Cephesi
Türk-Fransız Cephesi veya Güney Cephesi Kurtuluş Savaşı Ulusal kuvvetlerin Fransız lejyoner birliklerine (Fransız, Cezayir ve Ermeni Askerlerinden oluşan) karşı verdikleri savaşı kapsamaktadır. İngilizler Musul, İskenderun, Kilis, Antep, Maraş,Elbistan ve Urfa’yı işgal ettiler. Fransızlar ise Adana, Mersin ve Osmaniye’yi işgal ettiler.
İşgalin sonlandırılmasında Molla Mehmet Karayılan 6400 civarında şehit vererek Fransızlara kendi birliğinin yüzlerce misli kayıp verdirdi. Böylelikle Karayılan Antep’te efsane oldu.
Maraş’ta, Sütçü İmam’ın önderliğini yaptığı mücadele sonunda Maraş’ta tutunamayan düşman şehri ayrılmak zorunda kaldı (12 Şubat 1920). Urfa şehrinde Ali Saip (Ursavaş) Bey tarafından örgütlendirilen Türk direnişi başarıyla sonuçlandı. Fransızlar 11 Nisan 1920’de şehri boşalttılar.
Antep halkı 1 Nisan 1920’de Fransızlara karşı ayaklandıysa da 9 Şubat 1921’de teslim oldu. TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ, Fransa ile Ankara Anlaşması’nı imza atarak Güney Cephesini kapatmak zorunda kaldı.
Batı Cephesi
Buradaki Savaşlar,İzmir-Bursa-Balıkesir-Kütahya-Eskişehir hattında meydana geldi. Bağlaşık devletler tarafından 18 Nisan 1920’de Paris’in Sèvres banliyösünde duyuru edilen Sevr Antlaşması Türkiye’den ehemmiyetli kimi toprakların alınmasını ve Türk devletinin bağlaşıklar kontrolü altında bir tür yarı-bağımsız statüde yönetilmesini öngörmekteydi. Türk tarafının anlaşmayı imza atmayı Mısak-ı Milliye’ye karşı bulduğu için bağlaşıklar, Yunan silahlı gücünü Anadolu içine gönderdiler. Temmuz ayında Bursa, Ağustos’ta Uşak Yunanlılar tarafından işgal edildi. Sene sonunda Yunan silahlı gücü Eskişehir ve Kütahya’yı tehdit etmeye başladı. Bu sırada çıkan Çerkez Ethem Başkaldırısı Türk savunmasını zor vaziyette bırakarak, Yunanlıların mevzilerini ilerletmesine yardımcı oldu.
Batı Cephesi komutanlığına atanan İsmet Bey, Ocak 1921’de Birinci İnönü Muharebesi ve Mart 1921’de İkinci İnönü Muharebesi’nde Yunan ilerlemesini durdurdu. İnönü zaferleri, ulusal silahlı güç projesinin başarısını ispat ederek TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ hükümetinin otoritesini pekiştirdi, Ulusal Mücadelenin son zaferine olan güveni sağladı. 27 Mart’ta Afyon’un kaybedilmesi bu zafer duygusunu ancak kısmen gölgeleyebildi. Temmuz 1921’de Yunan Kuvvetleri Garp Cephesi silahlı güçlerini Kütahya-Eskişehir Muharebelerinde mağlubiyete uğratarak çevirme harekatıyla yok etmek üzereyken, kumandayı bizzat ele alan Mustafa Kemal ve Fevzi Paşa, Türk birliklerini süratle geri çekerek Sakarya nehri kıyılarına çektiler.
Ancak 23 Ağustos – 13 Eylül arasında süren Sakarya Alan Muharebesi ile Yunan taarruzu püskürtüldü. Bu zafer hasebiyle Mustafa Kemal Paşa’ya müşir (mareşal) rütbesi ve Başkumandan payesi verildi.
Nihayet 26 Ağustos 1922’de Afyon’un doğusundaki mevzilerden taarruza geçen Türk silahlı gücü, 30 Ağustos’taki Dumlupınar Alan Muharebesi’nde Yunanlıları net mağlubiyete uğrattı. Tamamiyle dağılan Yunan ordusunun boşalttığı Ege bölgesi birkaç gün içinde Türk kuvvetlerinin eline geçti. Nihayet 9 Eylül’de Türk orduları İzmir’e girerek Yunan işgaline bitirdi.