buse

1917 senesinin en ehemmiyetli olaylarından birisi Rusya´da devrim çıkması oldu. Batı Avrupa demokrasilerinden değişik bir yapıya sahip olan Rusya, halâ salt bir biçimde yönetiliyordu. Büyük çoğunluğunu fukara köylü nüfusunun oluşturduğu Rusya´da, asrın başında işçiler de ehemmiyetli bir yer tutuyorlardı.

Çok ağır hayat şartları içinde yaşayan bu geniş kitlelerin huzursuzluğu, daha 1905 seneninde çıkan ayaklanmayla görüldü. Petersburg ve Moskova´da “İşçi Sovyetleri” kuruldu. Aralık ayı içinde bu ayaklanma, çok sert bir şekilde bastırıldı. Bunun nihayetinde Çar, Duma´yı açarak bir takım özgürlükler tanıdı.Birinci Dünya Savaşı, Rusya´da büyük bir yokluk ve sefalete sebep oldu. Boğazların kapalı oluşu yüzünden dış yardım alamıyordu. 1916-1917 kışı ise çok sert geçmiş, açlık ve yakacak, giyecek bulunamaması, bütün Rusya´yı etkilemişti.
8 Mart 1917´de, Petersburg´da gösteriler başladı. Grevler yaygınlaştı. 12 Mart´ta “İşçilerin ve Askerler´in Sovyeti” kuruldu. Komutanlar da Çar´a, tahttan ayrılmasını öneriyorlardı. 15-16 Mart´ta Çar, tahttan ayrıldı. Devrimci Hükümet kuruldu.
Nisan´da Petersburg´a gelen Lenin, “Ekmek, barış, özgürlük” sloganıyla geniş kitlelerin desteğini sağladı. Devrimci Sosyalistlerden Harbiye Bakanı Kerensky´nin Temmuz´da Alman Cephesi´nde taarruzu başarısızlıkla sonuçlanınca, yeni ayaklanmalar patlak verdi.
Bolşeviklerin öncüsü Lenin kaçtı ve Trotsky gözaltına alındı. Hükümet düştü, Kerensky, Başbakan oldu ve 14 Eylül 1917´de de cumhuriyet duyuru edildi. Artık ülkenin iç vaziyeti iyice karışmıştı. Hükümet hala savaştan vazgeçmemekle en büyük hatasını yaptı.
Köylülerin ayaklanması ile tüm Rusya karıştı. Bundan istifade eden Bolşevikler (aşırıcılar), silahlı gücün da devrime karışmasından faydalanarak, “Askeri Devrim Komiteleri” kurdular. 7 Kasım 1917´de hükümet darbesi ile Bolşevikler iktidarı ele geçirdiler ve 8 Kasım´da Lenin Petersburg´a geldi.