buse

19. ASIR ISLAHATLARI
II. MAHMUT DÖNEMİ (1808- 1839)
Alemdar Mustafa Paşa’nın çalışmalarıyla padişah Rumeli ve Anadolu’daki ayanlarla Sened-i İt-tifak’ı imza attı. Böylelikle Osmanlı Devleti’nde ilk defa padişah kendi dışında başka bir gücün varlığını kabul etmiştir. Ayrı olarak ilk kez padişahın bu ittifakla yetkileri kısıtlanmıştır.
İdarî alanda memurların kılık kıyafeti tertip etmiş fes, ceket, pantolon resmî kıyafet olarak kabul edilmiştir (1828). Divan-ı Hümayun kaldırılarak bakanlıklar heyetmiştir. Sıhhat alanında karantina uygulanmış, askeri alanda Yeniçeri Ocağı kaldırılmış (Vakai hayriye), ilköğretim zaruri hâle getirilmiştir.
Takvim-i Vekayı isimiyle ilk gazete çıkarıldı (1831). Avrupa’ya ilk kez talebe gönderildi.
TANZİMAT FERMANI (1839)
Müslüman ve gayri müslim halkın eşitliğine dayanarak hazırlanmıştır. Böylelikle her gücün üzerinde yasa gücü olduğunu kabul etmiştir. Batılılaşma hareketleri hız kazanmıştır. Osmanlı Devleti Avrupa’nın baskısı olmadan Tanzimat Fermanı’nı duyuru etmiştir.
ISLAHAT FERMANI (1856)
Avrupa Devletleri tarafından hazırlanmış ve Osmanlı Devleti’de Avrupa’nın iç işlerine müdahalesini engellemek emeliyle duyuru etmiştir. Fermanda Müslümanlardan çok gayri müslimlerin hakları genişletilmiştir. Böylelikle Müslüman halk reaksiyon göstermiştir. (Fermanın duyurununa karşın Avrupa Devletleri iç işlerimize karışmıştır.)
I. MEŞRUTİYET (1876 – 1878)
Osmanlı Devleti’nin ilk yazılı anayasası olan Yasa-i Esasi kabul edildi. Anayasal düzene geçilirken halk ilk sefer idareye katılmıştır (Demokratik dönem). 1877 – 1878 Osmanlı – Rus Savaşı esnasında meclis kapatılmıştır.
II. MEŞRUTİYET (1908)
Padişah II. Abdülhamit’e karşı ortamda İttihat ve Terakki Cemiyeti heyetti. Aynı zamanda Meclis içinde meşrutiyet yanlıları ile karşıtlarının çatışmaları ve bunun halka yansıması oldu. Avusturya – Rusya elçilerinin kışkırtmaları neticeninde 31 Mart Olayı patlak verdi. II. Abdülhamit tahttan indirildi. V.
Mehmet Reşat padişah oldu. Osmanlı tarihinde ilk sefer rejime itiraz eden bu başkaldırısı Selanik’te kurulan Hareket Silahlı gücü bastırmıştır.
I. ve II. Meşrutiyet Osmanlı Devleti’nin ehemmiyetli demokrasi tecrübeleridir.