Ölçek Nedir? Ölçek Çeşitleri Nelerdir?

buse · 05-08-2015, 08:58 PM

ÖLÇEK NEDİR?

Geniş bir arazi parçasını küçük bir kâğıt üzerinde gösterebilmek için uzunlukların, seçilen bir oranda kü*çültülerek kâğıda aktarılması zorunludur. Bu küçültme oranı (ölçek), haritalanan alanın genişliğine ve haritanın kullanım amacına göre seçilir.

Örneğin kadastro haritaları (planlar) 1:1 000,1:2 000 gibi bü*yük ölçeklerde hazırlanır. Buna karşılık kı*taları gösteren duvar ve atlas haritalarının ölçeği 1:10 000 000 ile 1:100 000 000 ara*sında değişir.

ÖLÇEK ÇEŞİTLERİ

Kullanılan ölçeğe göre ha*ritalar büyük ölçekli (ölçeği 1:200 000’den büyük olanlar, planlar ve topografya hari*taları bu gruba girer), orta ölçekli (1:200 000-1:1 000 000 arasında), küçük ölçekli (1:1 000 OOO’dan küçük) olmak üzere ge*nellikle üç gruba ayrılır. Haritalarda ölçe*ğin gösterilmesi, yararlanılması bakımın*dan bir zorunluluktur Ölçek, değişik bi*çimlerde gösterilir. Bunlardan biri,

Gerçek uzunlukların küçültme oranını gösteren kesir ölçek’tir (1:10 000 gibi). Ölçek grafik olarak da gösterilebilir; bu gruptaki öl*çeklerden çizgisel ölçek, haritanın bir kö*şesine ya da çerçevesinin altına çizilmiş ve üzerine haritadaki uzunlukların, ger*çekte hangi uzunluğa karşılık geldiğini gösteren işaret ve sayılar konmuş bir çiz*gi biçimindedir.
Büyük ölçekli haritalardan uzunlukları daha doğru olarak ölçebilmek için diyagonal ölçek adı verilen başka bir grafik ölçek türü kullanılır.
Diğer bir ölçek türü de değişken ölçek’tir, bazı izdüşümü sistemlerinde (örn. Merkator projeksiyo*nunda) haritadaki uzunluklar ile gerçek uzunluklar arasındaki oran, enleme göre değiştiğinden bu sistemlere göre yapılmış haritalara paralellere göre küçültme ora*nını gösteren bir değişken ölçek diyagra*mı koymak gereklidir.

Ölçeklerden harita üzerinde izdüşümü alan hesaplamalarında da yararlanılır; gerçek alanı bulmak için haritada ölçülen alan, ölçeğin karesi ile çarpılır. Ancak bu amaçla kullanılacak ha*ritanın, alan koruyan bir izdüşümü sistemi*ne göre yapılmış olması gerekir.

05-08-2015, 08:58 PM	#1
buse Senior Member Üyelik tarihi: Apr 2015 Mesajlar: 14.126	Ölçek Nedir? Ölçek Çeşitleri Nelerdir? ÖLÇEK NEDİR? Geniş bir arazi parçasını küçük bir kâğıt üzerinde gösterebilmek için uzunlukların, seçilen bir oranda küçültülerek kâğıda aktarılması zorunludur. Bu küçültme oranı (ölçek), haritalanan alanın genişliğine ve haritanın kullanım amacına göre seçilir. Örneğin kadastro haritaları (planlar) 1:1 000,1:2 000 gibi büyük ölçeklerde hazırlanır. Buna karşılık kıtaları gösteren duvar ve atlas haritalarının ölçeği 1:10 000 000 ile 1:100 000 000 arasında değişir. ÖLÇEK ÇEŞİTLERİ Kullanılan ölçeğe göre haritalar büyük ölçekli (ölçeği 1:200 000’den büyük olanlar, planlar ve topografya haritaları bu gruba girer), orta ölçekli (1:200 000-1:1 000 000 arasında), küçük ölçekli (1:1 000 OOO’dan küçük) olmak üzere genellikle üç gruba ayrılır. Haritalarda ölçeğin gösterilmesi, yararlanılması bakımından bir zorunluluktur Ölçek, değişik biçimlerde gösterilir. Bunlardan biri, Gerçek uzunlukların küçültme oranını gösteren kesir ölçek’tir (1:10 000 gibi). Ölçek grafik olarak da gösterilebilir; bu gruptaki ölçeklerden çizgisel ölçek, haritanın bir köşesine ya da çerçevesinin altına çizilmiş ve üzerine haritadaki uzunlukların, gerçekte hangi uzunluğa karşılık geldiğini gösteren işaret ve sayılar konmuş bir çizgi biçimindedir. Büyük ölçekli haritalardan uzunlukları daha doğru olarak ölçebilmek için diyagonal ölçek adı verilen başka bir grafik ölçek türü kullanılır. Diğer bir ölçek türü de değişken ölçek’tir, bazı izdüşümü sistemlerinde (örn. Merkator projeksiyonunda) haritadaki uzunluklar ile gerçek uzunluklar arasındaki oran, enleme göre değiştiğinden bu sistemlere göre yapılmış haritalara paralellere göre küçültme oranını gösteren bir değişken ölçek diyagramı koymak gereklidir. Ölçeklerden harita üzerinde izdüşümü alan hesaplamalarında da yararlanılır; gerçek alanı bulmak için haritada ölçülen alan, ölçeğin karesi ile çarpılır. Ancak bu amaçla kullanılacak haritanın, alan koruyan bir izdüşümü sistemi*ne göre yapılmış olması gerekir.

Seçenekler	Arama
Yazdırılabilir şekli göster Sayfayı E-Mail olarak gönder	Arama: Gelişmiş Arama Yap
Stil
Normal Hybrid-Şeklinde gösterime geç Ağaç şeklinde gösterime geç

Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir)