05-12-2015, 06:50 PM | #1 |
Senior Member Üyelik tarihi: Apr 2015
Mesajlar: 14.126
| Karalar ve denizler hakkında bilgi Denizler Yerkürenin yaklaşık dörtte üçü deniz sularıyla kaplıdır. Bunun önemli bir bölümü Güney Yarıküre’de yer alır. Kıtaların arasında Büyük Okyanus, Atlas Okyanusu ve Hint Okyanusu bulunur. Bunların kıtaların içine girmiş ya da arasında kalmış parçalarına da kenar denizi adı verilir. Deniz suyunda görülen hareketlere akıntılar, gelgit ve rüzgarlar yol açar. Deniz SuyuKaraların üstündeki sularla deniz suyu arasındaki en önemli ayrım içerdikleri tuz oranında görülür. Deniz suyunun tuzluluğu okyanuslarda ortalama binde 35’tir, yani 1.000 gr suda 35 gr tuz bulunur. Buna yüzde 88,8 oranındaki klo bileşimleri neden olur; en büyük pay da yüzde 77,7 ile sodyum klorüre, yani sofra tuzuna aittir. Deniz suyunda çözülmüş halde magnezyum klorür, magnezyum sülfat, potasyum klorür, potasyum sülfat, kalsiyum karbonat ve kalsiyum sülfat ile çeşitli brom bileşikleri de bulunur. Bir denizin tuzluluk oranı buharlaşmaya ve o denize karışan tatlı sulara bağlı olarak değişebilir. Az sayıda akarsuyun döküldüğü ve buharlaşmanın yüksek olduğu Kızıldeniz gibi denizlerde tuzluluk oranı binde 40’a, hatta daha yukarı çıkabilir. Buna karşılık Baltık Denizi gibi buharlaşmanın görece az, dökülen ırmakların da fazla olduğu yerlerde tuzluluk oranı binde 3-20 arasında değişir. Güneş ışınları denizleri de ısıtır. Onun için, özellikle Ekvator çevresinde deniz yüzeyindeki suyun sıcaklığı 30 dereceye kadar çıkabilir. Kutuplara doğru ise sıcaklık düşer ve su, tuzluluk oranına göre –1 ile –1,9 dereceler arasında donar. Karalar Dünya’nın yüz ölçümü 510 milyon km2 dir. Bunun 149 milyon km2 sini karalar oluşturur. Kendine bağlı yakın adalarla birlikte çevresi deniz ve okyanuslarla çevrili büyük kara parçalarına kıt’a denir. Dünya’da 7 kıt’a vardır. Bu kıt’alardan Avrupa, Asya ve Afrika insanların ilk yerleştikleri kıt’alardır. Bunlara Eski Dünya Kıt’aları denilmektedir. Kuzey Amerika ve Güney Amerika ile Okyanusya sonradan keşfedilerek yerleşilen kıt’alardır. Bu nedenle Yeni Dünya Kıt’aları olarak adlandırılırlar. Antarktika kıt’asında ise yerleşik hayat yoktur. • Karalar denizlere oranla daha çabuk ve daha çok ısındığı için karaların fazla olduğu Kuzey Yarım Küre bir kaç derece daha sıcaktır.Kıt’alar Kuzey ve Güney Yarım kürelere eşit olmayan şekilde dağılmıştır. Karaların çoğu Kuzey Yarım Küre’de toplanmıştır. Kara ve denizlerin dağılışını incelediğimizde su özellikler dikkatimizi çeker; ä Her iki yarım kürede de karaların kapladığı alan daha azdır. ä Güney Yarım Küre’de hem kara az, hem de karalar birbirine uzaktır. Kıt’alar ve yüz ölçümleri • Dünya nüfusunun büyük kısmı Kuzey Yarım Küre’de toplanmıştır. • Kuzey Yarım Küre’de kıt’alar birbirine yakın olduğu için ülkeler arasındaki siyasî, kültürel ve ekonomik ilişkiler daha yoğundur. Yeryüzünde kıt’alardan başka okyanuslarda ve denizlerde irili ufaklı bir çok kara parçası vardır. Etrafı sularla çevrili olan kara parçalarına ada denir (Kıbrıs, Gökçeada). Üç tarafı denizlerle çevrili olan kara parçalarına ise yarımada denir (Kocaeli, Bodrum). kara ve denizlerin dağılışı Kara ve Deniz DağılışıKaralar denizlere göre daha çok ve çabuk ısınıp, soğurlar. Bu nedenle, karaların daha fazla yer kapladığı Kuzey Yarım Küre’nin yıllık ortalama sıcaklığı Güney Yarım Küre’den daha fazladır.Ayrıca her iki yarım kürede kara ve denizlerin dağılışındaki farklılık termik ekvatorun yer ekvatorundan sapmasına neden olmuştur. |
Bookmarks |
Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
Seçenekler | Arama |
Stil | |
| |