buse

İrade, insanların bir eylemi gerçekleştirebilmesini iç ve dış koşullarıyla belirleyen bilinç kararlılığıdır. Ruhsal olarak bakıldığında, itici güç ve bilim yetisi olduğu söylenebilir. İnsanlar iradeli ya da iradesiz doğmaz. İrade kişinin toplumsal deney ve bilgilerinden oluşur. Bilim adamlarına göre insanı insan yapan şey iradedir. İç güdülerin kontrol edilebilmesi, çok eski dönemlere kadar inen karmaşık sosyal çevreye adaptasyonun bir sonucudur.
İradenin bileşenleri nedir?
Seçme ve karar verme: Birey zor olan isteklerini eyleme dönüştürebildiği zaman iradesini kullanmış olur. Özgür bir seçim yapamadığımız zaman, seçim yapmış olsak bile bu seçimlerle hareket etmediğimiz zaman irade eksikliği yaşamış oluruz. İrade eksikliği gösterildiğinde, kalitesi düşük olan bir varoluş sergileriz. İradenin temel işlevi, kişiye çevresini kontrol etme fırsatını vermektir. Yaşamda önemli olan ya da olmayan çoğu konuda iradeli bir davranışa ihtiyaç vardır. İş dalı seçiminde, eş seçiminde, giysi seçiminde iradeli bir karara ihtiyaç vardır. Doğmak ve ölmek bizlerin seçimi olamayacağına göre, yaşamı renklendirmek ve iyi bir hayat sürebilmek için doğru tercihler yapmaya ihtiyacımız vardır.
Eylem: Yapılan seçimler gözlenebilen nitelikte olur ya da olmaz. Eylemde bulunulduğunda, yapılan seçimler gözlemlenir bir hale gelir. Eylemler kişinin kendi tercihlerine ya da başkalarının seçimine bağlıdır. Kişi kendi tercihlerine göre hareket ediyorsa, kendi iradesini sergiliyor olacaktır. Başkalarının tercihlerine uygun eylemler sergileme durumunda, başkalarının iradesini sergilemiş olacaktır. Çevrenin isteklerine uyarak, buna uygun bir meslek seçimi yapan biri kendi iradesini sergilememiş olur. İsteklere uygun bir seçim yapabilmek için ve bu seçimleri eyleme dönüştürebilmek için kişilerin kendilerini ve çevresindekileri eğitmeleri gerekir. Bu eğitimin çocukları verilmesi halinde daha işlevsel bir durum oluşacaktır. Ancak eğitim her yaşta verilebilir. Çocuklara verilecek eğitim sırasında, çocuğun kendi başına verebileceği bazı kararları ona bırakılması gerekir. Eğer bu küçük kararlar onun adına verilmeye devam edilirse, gelecekte zor seçimler yapamayan ve iradesi zayıf olan bireyler olmasına neden olabilirsiniz. Sorumluluğu başkasına yüklemek, değişmeye direncin bir göstergesi olacaktır. Başınıza gelecek olanları başkalarına yüklemek yanlıştır. Bu direncin göstergesi olacaktır. Sorumluluğu başkalarının üzerine atmak, kişilerin ruhsal sorunlardan kurtulması güçleştirir, toplumların ve organizasyonların gelişmesini engeller. Kişinin ruh sağlığı bozulur. İsteğe bağlı olan eylemleri yapmak ya da yapmamak kişinin elindedir. Kişi kendi iradesiyle bunu ister veya istemez. Kişi kendinde bulunan iradesini kullanarak, bu davranışları yapar. Bir yere gitmek, gitmemek, bir işi yapmak ya da yapmamak tamamen kendi elindedir. Kişi kendi iradesini kullanarak yaşamına bir yön verir. Yaptığı eylemlerden kendi sorumlu olur. Tercihlerini kendi iradesiyle yaptığında, yaşam boyu kendi seçimleriyle yaşam tarzını oluşturur. İsteğe bağlı olmayan eylemlerde ise, kişinin kendi iradesi etkili olmaz. Hasta olma, acıkma, yanılma, unutma gibi eylemler iradenin kapsamına girmeyen eylemlerdir.



İrade neden önemsenmelidir?
Psikolojiye göre zeka ve öz kontrol adında iki temel özellik bulunmaktadır. Zeka arttırılamamasına rağmen, öz kontrol güçlendirilebilir. Kişilerin yaşamında faydalı ve köklü değişikler yapmak için, öz kontrol kullanılabilir. Öz kontrolün arttırılması yaşamın diğer alanlarında pozitif etkiler yapar. Öz kontrolü fazla olan kişiler daha sağlıklı, başarılı ve tatminkar olurlar. Bu kişiler daha fazla para kazanırlar, daha iyi bir kariyer yaparlar, mutlu olabilirler. İradeyi güçlendirmeye çalışmak, faydalı bir çalışma olacaktır.
İradeyi geliştirebilmek için ne yapılmalıdır?
İradeyi güçlendirebilmek için en iyi yolun meditasyon yapmak olduğu belirlenmiştir. Üç saat süreyle yapılan meditasyon odaklanma yeteneğini ve öz kontrolü arttırmaktadır. On bir saat süreyle yapılan meditasyon ise beyinde gözle görülecek değişimler yapabilmektedir. Meditasyon yapıldığında, prefrontal kortekse giden kan akışı artmaktadır. Meditasyon yapıldığında, öz kontrolden sorumlu olan bölgelerdeki sinirsel bağlantılar geliştirilmektedir.