buse

Mustafa Kemal, ulusal mücadeleyi dış dünyaya tanıtmak amacıyla çeşitli girişimlerde bulunmaya başladı. Mayıs 1920’de Moskova’ya Hariciye Vekili Bekir Sami Bey başkanlığında bir kurul gönderdi. Bolşevik yönetimi Misakı Milli’yi tanıdığını açıkladıy- sa da, Ermeni sorunu nedeniyle görüşmelerde bir gelişme sağlanamadı. 10 ağustosta Sevr Antlaşması imzalandı. Osmanlı ülkesinin bölünmesini ve başkent İstanbul’un İtilaf Devletlerinin denetimine bırakılmasını öngören bu antlaşmaya Ankara Hükümeti sert tepki gösterdi. 19 ağustos 1920’de TBMM’nde alman kararla Sevr Antlaşması’m imzalayanlar ve bunu Şûrayı Saltanat’ta onaylayanlar vatan haini ilan edildi. Sevr Antlaşması’nda Ermenistan’a bırakılması öngörülen toprakları ele geçirmek için harekete geçen Ermenilerle Doğu Cephesi kuvvetleri arasında yoğun çatışmalar yaşandı. Doğu Cephesi Komutam Kazım Karabekir, Ermenileri Misakı Milli sınırlarının dışına atmayı başardı. Aralık 1920 başında Ermenistan’la Ankara Hükümeti arasında, savaşı sona erdiren Gümrü Antlaşması imzalandı.
Ankara Hükümeti’nin Birinci İnönü Savaşı’nda askeri bir güç olarak da ortaya çıkması, İtilaf Devletlerini yeni bir durum değerlendirmesi yapmak zorunda bıraktı. Sevr Antlaşması’nı gözden geçirmek üzere Londra’da bir konferans toplanmasına karar verildi. Ama Türkiye’yi İstanbul Hükümeti temsil edecek, Ankara Hükümeti’nin temsilcileri ancak İstanbul heyeti içinde yer alabilecekti. Mustafa Kemal, Ankara Hükümeti bir taraf olarak kabul edilmedikçe konferansa katılmayacaklarını bildirdi. Bunun üzerine İtalya, Ankara Hükümeti’ni ayrıca davet etti ve böy-
lece İtilaf Devletleri, Ankara Hükümeti’ni tanımak zorunda kaldı. 21 şubat-12 mart arasında yapılan konferansta, İtilaf Devletleri Sevr Antlaşması’nda küçük değişiklikler öngören öneriler sundular. Ankara temsilcileri bu önerilerin hiçbirini kabul etmeyince konferans çıkmaza girdi. İkinci İnönü Savaşı’na yol açan Yunan saldırısı da bu aşamada başladı. Bunun üzerine konferans bir sonuç almmadan dağıldı. Londra Konferansı, Mustafa Kemal’e diplomasi alanında Ankara Hükümeti’nin varlığım gösterme olanağı verdi. Ankara’nın diplomasi alanındaki kararlı tutumu İtilaf Devletleri arasında görüş ayrılıklarına yol açtı ve Fransa ile İtalya, Ankara Hükümeti ile ikili görüşme yolunu seçtiler. İĞmart 1921’de SSCB ile Moskova Antlaşması, 20 ekim 1921’de Fransa ile Ankara İtilafnamesi’nin imzalanması Mustafa Kemal’in dış politikadaki önemli başarıları oldu.