İzmir Menemen’ de bir grup şeriat yanlısının ayaklana*rak, Mustafa Fehmi Kubilay adlı yedek subayı şehit ettikleri olay (23 Ara*lık 1930).

Olay, kendisini Mehdi du*yuran Derviş, Mehmet ile arkadaşları*nın, Menemen’de şeriat isteyerek ayak*lanmaları üzerine oluştu. Sokaklarda topluca harekete geçerek gösterilere başlayan ayaklanmacılar, Menemen’in 72.000 Müslüman Arap tarafından ku*şatıldığını, halkın yeşil bayrak altında toplanması gerektiğini duyurdular.

Gösterilerin kısa zamanda tam bir irti*ca hareketine dönüşmesi üzerine Me*nemen’de yedek subaylığını yapan Mustafa Fehmi Kubilay, olayı bastır*mak için mangasıyla başkaldıranların üzerine yürüdü. Topluluğu dağıtmak için askerlere ateş emri verdi, ancak on*larda tatbikat mermisi bulunduğundan istenilen sonuç elde edilemedi. Ayak*lanmacılar bundan cesaret alarak ilkin Kubilay’ı yaraladılar, sonra da caminin musalla taşında başını kestiler. Kesik başı yeşil bayrağın tepesine takarak bir süre kasaba sokaklarında dolaştılar. Bu sırada kendilerine engel olmak isteyen iki mahalle bekçisini de öldürdüler.

Olayı ordu bastırarak sıkıyönetim ilan edildi. Kurulan askeri mahkemede 2.200 sanık yargılandı. Bunlardan 29 kişi olayın çıktığı yerde idam edildi. O sırada İstanbul’da oturmakta olan Nak*şibendi Kutbülaktabı Esat Efendi, idam cezası yerine getirilemeden hapis*hanede öldü. 41 kişiye de değişik ha*pis cezaları verildi.