Yönetici ve siyaset adamı (Üsküp 1888 – İstanbul 1970).

Rüştiye’yi bitirdikten sonra İstanbul’da, Vilâyet Kalemi’nde devlet hizmetine girdi; kısa bir süre sonra buradan İstanbul Merkez Komutanlığı’na bağlı Sıkıyönetim Komutanlığı kâtipliğine geçti (1914). Aynı yıl 1. Kolordu Kurmaylığı Büro*su’nda görevlendirildi; Birinci Dünya Savaşı’nın ilk yılını bura*da geçirdi ve 1916’da 2. Kolordu Kurmaylığı’nda aynı nitelikte bir göreve nakledildi (1916); Savaş’ın son iki yılında Harbiye Nezareti’ndeydi.

Milli Mücadele’nin başlangıcında Hasan Rıza İstanbul’daki işi*ni bırakarak Anadolu’ya geçti ve Mustafa Kemal’in çevresinde yer aldı; bu beraberlik Mustafa Kemal’in kendisine sonsuz gü*veni ve onun da Mustafa Kemal’e derin bağlılığı içinde 1938’e kadar sürdü. Mustafa Kemal’i böylesine yakından tanıyışı sa*yesinde Hasan Rıza, hayatının sonlarına doğru, o dönemin olaylarına yakından ışık tutma ve tarihe çok değerli bir belge bırakma fırsatını kazanacaktı.

Hasan Rıza Ankara’da önce T.B.M.M.’ye kâtip olarak girdi (1922). Bu görev kendisini sürekli olarak Mustafa Kemal’in ya*kınında tutuyordu. Mustafa Kemal Cumhurbaşkanı seçildikten sonra kendisini mutemet olarak Çankaya Köşkü’ne aldı (1924). 1927’de özel kalem müdürü, 1932’de genel sekreter vekili, 1934’te de genel sekreter oldu. Genel sekreterliği sırasında bir dö*nem de Burdur milletvekilliği yaptı.

Hasan Rıza’nın görevleri değişirken aynı kalan bir şey vardı: Mustafa Kemal’in kendisine karşı beslediği güven ve bu güven sebebiyle Mustafa Kemal’in değişmez vekilharçlığı. Bu görevle Hasan Rıza başından sonuna Mustafa Kemal’in özel hesaplarını tutan ve harcamalarını yapan kişi olarak kalmıştır. Atatürk’ten hatıralar (İstanbul, 1973) adlı bir de eseri vardır.