Nuruosmaniye külliyesi, İstanbul’da “cami, medrese, imaret, kütüphane, türbe, sebil, çeşme ve dükkanlardan oluşan ya*pı topluluğu; inşasına Mahmut I dönemin*de başlandı (1748), Osman III dönemin*de bitirildi (1755).

Cami planı ve bezemeleriyle türk barok üslubunun ilk büyük ya*pısıdır. Kemerlerle desteklenen bir bod*rum üzerinde yükselen caminin bina emi*ni Ali Ağa, mimarı Simon Kalfa’dır. Kare planlı ana mekânı örten 25,75 m çapın*daki büyük kubbe, cephelerde dört bü*yük kemer üzerinde yükselen kasnağa oturur, köşelerde kare planlı, küçük kub*beli kulecikler vardır Küçük bir yarım kub*beyle örtülü mihrap dışa çıkıntılıdır İki katlı yan mahfillerin altta sütunları, üstte paye*leri bağlayan dalgalı kemerleri barok üsluptadır. Son cemaat yeri ve avlusu on dört küçük kubbeli, çok köşeli revakıyla değişik bir plana sahiptir. Son cemaat ye*rinin uçlarında barok üslupta taş külahlı, iki şerefeli minareler yer alır Tümüyle mer*mer kaplamalı cami aşırı barok süslemeleriyle (dalgalı yay kemerler, istidirye, ken*ger yaprakları, sütun başlıkları) dikkati çe*ker. Doğu’da bir rampayla çıkılan hünkâr mahfili ve hünkâr kasrı vardır.

Dış avludan Kapalıçarşıya açılan kapının solunda se*bil, sağında çeşme, kütüphane, bunun ya*nında türbe, mihrap yönünde medrese ve buna bitişik imaret, 142 dükkan bulun*maktadır. Kesme taştan yapılmış kütüpha*ne dört sütuna oturan kubbeli oval bir sa*lonla, dışa taşkın bir depo bölümünden oluşur. Kare planlı, kubbeli türbenin giri*şinde yuvarlak barok kemerli revak vardır. Kubbenin içi renkli kalem işleriyle süslü*dür. Burada Osman III’ün annesi Şehsuvar Sultanla kimi şehzade ve sultanların sandukaları bulunmaktadır. Medresenin kare avlusu yuvarlak kemerli, kubbeli re- vaklarla çevrelenmiş, revakların ardına kubbeli odalar, girişin karşısına da ders*hane yerleştirilmiştir. Medreseye bitişik to*noz örtülü imaret küçük bir avlu çevresin*de yer alan yemekhane, mutfak, fırın vb. mekânlardan oluşur. Üç gözlü, barok şe*bekeli sebil ahşap saçaklı, kurşun kaplı kubbeyle örtülüdür. Mermer çeşme barok bezemelidir.