Reform, 16. yüzyılda Avru*pa’nın büyük bir bölümünü Ka*tolik Kilisesi’nin egemenliğin*den çıkaran ve Protestan kilise*lerinin ortaya çıkmasına neden olan dinsel hareket. Gerçekte re*form, “yeniden doğuş” anlamına gelen Rönesans’ın doğurmuş ol*duğu dinsel bir akımdır.

Rönesansın etkisiyle, başka alanlarda olduğu gibi, dinsel konularda da özgürce düşünülmeye başlandı; İncil, çeşitli Avrupa dillerine (Almanca, İngilizce vb) çevri*lerek bu konuda Latincenin ege*menliği kırıldı ve Katolik Kili*sesi’nin gerçek niteliği ortaya çıktı: Halkı aldatarak insafsızca soyan ve soyulmasına yardımcı olan bir kurum. Alman papazı Martin Luther’in Wittenberg Ki*lisesi’nin kapısına astığı (1517), Katolik Kilisesi’ni protesto eden ünlü yazısı nedeniyle Protes*tanlık adını alan bu akım, ger*çekte, halkın düşünce ve duygu*larını dile getiriyordu. Çünkü Katolik Kilisesi, halkı soyma*sının dışında, Rönesans’ın getir*diği ve teknik gelişmelerin zor*ladığı yeni yaşam biçimine uyamaz duruma gelmişti. Reform akımının etkisiyle önce Alman*ya’da halk ayaklanmaları ve iç savaşlar oldu; bunu fırsat bilen prensler birleşerek Katolik Kili*sesi’nin mallarına el koydular.

Reform hareketi giderek öteki Avrupa ülkelerine de yayıldı; malvarlığı elinden alınarak ve yeni kiliseler kurularak, Katolik Kilisesi’nin (bir anlamda dinin) tutucu egemenliği yıkılmış oldu. Bu hareketin en önemli sonuç*larından biri de din ile devlet işlerinin birbirinden ayrılması ve eğitimin kilise denetiminden kurtulmasıdır.