buse

Kaşık, sofrada yemek yeme işlemi için kullanılan bir mutfak eşyasıdır. Biçim olarak Yarım küremsi olan şekliyle, temel olarak sulu tüketilmesi gereken yemekleri ağıza götürmekte kullanılır.
İnsanlar tarafından tarihin oldukça eski dönemlerinden bu yana beri kullanılmaktadır. Yapılan kazılarda en eskilerinin Mısır’da olduğu anlaşılmıştır. Bunlardan mabetlerde kullanılanlar, en sanatkarane yapılanlarıdır. Roma ve Bizanslılar tarafından da kullanıldığı bilinen kaşıklar muhite ve vakte göre çeşitli olabilmektedir. Araştırmalarda ilk kaşıkların pişmiş topraktan, daha sonraları ise şimşir gibi sağlam ağaçlardan yapıldıkları görülmüştür. Giderek madenlerden yapılan kaşıkların, en değerlileri gümüş ve altın olanlarıdır.



Türklerin kullanmış oldukları kaşıklar yemiş oldukları yemeklere göre değişmekte, genel olarak kemik ve tahtadan yapılmaktaydı. Ancak Kepçeler, kahve ve muhallebi için kullanılan kaşıkları ise madenden olurdu. Pilav, çorba ya da muhallebi kaşıklarının burun şekilleri yuvarlak, yemek kaşıkları ise sivri olur; kahve kaşıkları genel olarak küçük, çay kaşıkları ise kahve kaşıklarına oranla daha küçük yapılırdı.
Anadolu’da Selçuklular ve özellikle de Osmanlı Devleti dönemlerinde oldukça güzel ve desenli tahta kaşıklar yapılmıştır. Bu dönemlerde , Kastamonu vilayeti ile Konya şehirleri kaşıkçılığın ana üretim merkezi vaziyetindeydi. Bunların haricinde ise İstanbul’da da kaşıkçılık sanatı sürdürülmüş ve kaşıkçı esnafı, tam bir örgütle çalışmıştır. En nadide ve güzel olan kaşıkların İstanbul sanatkarının elinden çıktığı da bir gerçektir.
Konya kaşıklarının kendine hası bir ünü vardı. Söylentiye göre, Karaman’dan Konya’ya ilim tahsiline gelen öğrenciler boş vakitlerini kaşık yapmakla değerlendirirlerdi. Böylelikle hem dinlenir hem yararlı bir işle meşgul olurlardı. Bunları, pazarlara gönderirler ele geçirdikleri parayla ihtiyaçlarını görürlerdi. Yerli halktan olan öğrenciler de giderek bu sanatı öğrenmişler ve Konya için yerli bir sanat şekline sokmuşlardı. Uzun müddet kaşık yapmaya devam eden Konyalılar 19. asrın ikinci yarısında mallarını Suriye, Mısır, Tunus ve Cezayir’e göndermeye başlamışlardı. Lakin zamanla eski ehemmiyetini kaybetmiş olan tahta kaşıkların son zamanlarda sadece yerel olarak sayıları iyice azalmış olan ustalar tarafından yapılmasına devam edilmektedir. Fabrikasyon olarak yapılan tahta kaşıklar yanında Anadolu’da kimi yerlerde madeni kaşıklar seçenek edilmektedir.
Örf, adet ve ananelerine bağlı Anadolu halkının tahta kaşıkları kullanması boşuna değildir. Tahta Kaşıkların Sapının sıcaktan ısınmaması, ayrıca hafifliği, zerafeti, soğan ve et kavurmalarındaki kullanılış rahatlığı tercihin sebebinin belli başlı olanlarıdır. Zevk ve zerafetin işlendiği Anadolu tahta kaşıkları tereyağının yıkanmasında ve kaplara yerleştirilmesinde yaygın olarak kullanılır.
Artık Tahta kaşıkların önemli bir bölümü günümüzde müzeleri süslemektedir. Bu kaşıklarda dönemin kendine has motiflerine oymacılık ve süsleme sanatlarının güzel örneklerine rastlamak olasıdır.