buse

BABIALİ BASKINI

İttihat ve Terakki Cemiyetinin hükumeti ele geçirmek için 23 Ocak 1913’te yaptıkları kanlı baskın. İttihat ve Terakki komitesi İkinci Meşrutiyetin duyurunundan ve 31 Mart Vak’asından sonra silahlı güce dayanarak hükumeti ele geçirmişlerdi. Yalnız kısa bir vakit sonra Asker ocağını politikayla uğraştırmanın cezasını çekerek “Halaskar Zabitan Grubu”nun basıncıyla yıkıldılar. Ancak tekrar silahlı gücü ele geçirmek suretiyle yine iş başına gelmek için saklı bir faaliyete giriştiler.
Nitekim Balkan Savaşının şiddetle akım ettiği ve düşman silahlı güçlerinin İstanbul kapılarına dayandığı sırada, İttihatçılar, Kamil Paşa Hükumetini devirmek ve çeşitli entrikalarla hükumeti ele geçirmek için çalışıyorlardı.


Önce Balkan Savaşının neticeleri ne olursa olsun, büyük devletlerin hudut değişikliğine izin vermeyecekleri, bu sebepten Türkiye’nin zararı olmayacağı propagandasını yaptılar. 81 yaşındaki Kamil Paşa bir ara istifa edip yeni bir bakanlar kurulu kurmayı düşündü. Sonra bu fikrinden vazgeçince İttihatçılar bu sefer Kamil Paşanın Edirne’yi Bulgarlara bıraktığı şeklinde akıl almaz ve yıkıcı bir propagandaya giriştiler. Aynı zamanda başkumandan vekili Nazım Paşa, Veziriazamın muhalefetine karşın, silahlı güçte bozgunculuk yaptıkları için tevkif edilen İttihatçıları serbest bıraktı. Nazım Paşa önceden Kurmay Albay Cemal Beyi Erim Müfettişi Umumisi, Kurmay Yarbay Enver Beyi de Kolordu Kurmay Başkanı yapmıştı. Böylelikle en stratejik merkezlere İttihatçılar getirilmişti. Bütün bu işler Balkan Savaşının en üzücü günlerinde akım ediyordu.
23 Ocak 1913 Günü Bulgarlar, Edirne ve Çatalca önlerindeyken, Kurmay Albay Enver Bey (Paşa) sabıkalılardan müteşekkil 20-50 kişilik bir çete ile Babıali’yi bastı. Babıali’yi muhafaza konusunda muhafız bölüğü,Dahiliye Nazırının haberi olmadan Cemal Bey (Paşa) tarafından yerlerinden alınmış ve başka bir yere götürülmüştü. Böylelikle baskıncılar rahatça içeri girdiler. Baskının kanlı evreleri dış sofada akım etmiştir. Dış sofa mücadelesinde 11 kişi öldürüldükten sonra başlarında Enver ve Talat beylerin bulunduğu çeteciler iç sofaya daldılar. Kendilerini engellemek isteyen sivil polis komiserini öldürdükleri sırada Harbiye Nazırı Nazım Paşa ile karşılaştılar. Nazım Paşa, Enver’e; “Beni aldattın hani politikayla uğraşmayacağına değin namus sözü vermiştin!” deyince, fedaisi Yakub Cemil’in silahından çıkan kurşunla alnından vurularak öldürüldü.
Bundan sonra Talat ve Enver Beyler veziriazam Kamil Paşanın odasına girerek onu istifaya zorladılar. Ancak Kamil Paşa, devletin içinde bulunduğu vaziyeti açıklayarak böyle bir darbeyle hükumetten çekilmesinin yıkımı artıracağını söyledi. Ancak silahla tehdid edilmesi üzerine istifa etti. Böylelikle yaşlı sadrazamın politik hayatı bitti. Bu sırada Babıali Baskınını duyanlar mahşeri bir kalabalık alana getirmişlerdi. Toplanan kalabalığa İttihatçıların tanınmış hatibi Teğmen Ömer Naci nutuk çekiyordu. Sokaktaki kalabalık arasında Almanya Büyükelçiliği Baştercümanı da vardı. Baskın tasarısı için, Almanya Büyükelçiliğinde yapılan toplantı nihayetinde, Berlin’in müsaadeyi alındığı açıkça görülüyordu. 1876 ve 1909 darbelerinin arkasında İngiltere vardı. Almanya ise Türkiye’de ilk kez bir darbeye karışıyor ve destekliyordu.
Veziriazamın istifa mektubunu alan Enver Bey, saraya gitti. Babıali’de kalan Talat Bey, kendini “Dahiliye Nazır Vekili” atayarak bu ünvanla valilere buyruklar gönderdi. Kamil Paşa Hükumetinin Adalarla Edirne’yi düşmana verdiği için ulus ve silahlı güç tarafından iskat edildiğini bildirdi. Oysa ne Edirne, ne de Adalar Kamil Paşa tarafından düşmana hiçbir zaman verilmiş değildi. Edirne’yi sözde kurtarmak iddiasıyla Babıali’yi basıp hükumeti zaptetmiş olan İttihat ve Terakki komitesi, Kamil Paşanın kabul etmediği bu yerlerin teslim koşulunu hiç sıkılmadan kabul ederek, bütün Rumeli topraklarıyle birlikte Edirne’yi de düşmana ayrıldı. Bu tarihi ihanetlerini de ters-yüz ederek millete anlattılar.
Bu hükumet darbesinden sonra veziriazamlığa Mahmud Şevket Paşa getirildi. Babıali baskını neticesinde İttihatçılar fiilen yine iktidara geldiler.