buse

İnsanoğlu havada uçmak gibi,denizlerin altında yol almayı da yüzyıllar boyu düşünegelmiş,bu düşü gerçekleştirmek için bir çok deneyler yapmıştır.

Bugünkü manası ile ilk denizaltı’yı gerçekleştirme haysiyeti, Hollandalı fizikçi Cornelius Van Drebbel’e aittir.Drebbel,1620 seneninde tek kişilik ve elle çalışan bir denizaltı yapmayı muvaffak oldu. Bu denizaltı’nın içten elle idare edilen eklemli kürekler vasıtası ile hareket ediyordu.
Drebbel,denizaltısı’nın ilk tecrübesini gene aynı sene İngiltere’de, Thames nehrinde yaptı. Denizaltı Thames’in altında başarılı bir yolculuk yaptıktan sonra yukarıya çıkarıldı.
O tarihte,bu buluş,gereği kadar önem vermemişti. Aradan otuz üç sene geçtikten sonra, 1653 de François De Son isimli bir Fransız,Drebbel’inkine benzeyen bir denizaltı ile başarılı bir tecrübe yaptı. Ama o da şart olan alakayı görmedi.
1720 seneninde Symons ismindeki bir İngiliz, daha önceki deneylerden de istifade ederek, daha gelişmiş bir denizaltıyı tecrübe etti. Aynı tarihlerde İstanbul’da tersane mühendisleri tarafından yapılan bir denizaltı,üçüncü Ahmet’in huzurunda başarılı bir dalış yaptı.
Bütün bu tecrübeler, günün birinde, denizaltıların ehemmiyetli işlerde kullanılabileceği gerçeğini ortaya koymuştu. Bu tarihten sonra, ufak tefek değişikliklerle bir hayli denizaltı yapılıp tecrübe etti. Ama yapılanların daha hiç biri pratikte kullanılabilecek mükemmeliyette değildi. Denizin altında kalma müddetleri çok az olduğu gibi, hareket yetenekleri de azdı.
1776 da Amerikalı David Bushnell,önceden yapılanlara benzemeyen daha gelişmiş bir denizaltı yapmayı muvaffak oldu. Kaplumbağa ismini verdiği bu denizaltının dikey ve yatay olmak “üzere iki tip pervanesi vardı. Ancak bu pervaneler elle çalıştırıldığından sürati çok azdı. Pratikte rastgele bir emel için kullanılması düşünülemezdi.
Buharlı geminin mucidi olan Amerikalı Robert Fulton, su altında uzun müddet kalabilecek bir denizaltının planlarınıv da hazırlamış,ancak tatbik alanına koymamıştı Fulton bu havalini ancak 1800 yılında gerçekleştirebildi. “Nautilus” ismini verdiği denizaltısı ile suyun altında altı saat kalarak,o güne kadar görülmemiş bir rekor kırdı. “Nautilus” suyun yüzünde yelkenle yol alıyor, suya daldığı vakitse, elle döndürülen bir pervaneden faydalanıyordu.
Fulton’un denizaltısı bütün dünyanın dikkatini çekti ve ünü, Avrupa’ya kadar dağıldı. Fulton, sonradan bu denizaltıyı Fransız imparatoru birinci Napolyona armağan etmiştir.
Artık, denizaltıların pratikte pek çok amaçlar için kullanılabileceği anlaşılmış ve bu alandaki çalışmalar hızlanmıştı. 1819 seneninde, Coessin kardeşler yaptıkları bir denizaltı ile Amerika iç savaşına katılarak “Housatonic” isimli bir gemiyi hatırdılar. Ancak, bu sırada kendi denizaltıları da yaralanmış olduğundan, bir daha su yüküne çıkamadılar.
Buharla işleyen ilk denizaltı ise, 1880 seneninde İngiliz W. Garett tarafından yapıldı. Ancak, bu denizaltı su altında uzun müddet kalamadığından fazla bir alaka görmüştü.
1880′i takip eden senelerde, İsveçli mühendis Nordenfelt,188’0 de Garett tarafından yapılan denizaltı’nı geliştirerek, pratikte kullanılır hale getirdi. Nordenfelt’in denizaltısı, hiç çıkmadan suyun altında 14-15 mil yol alabiliyordu.
Elektrikle çalışan ilk denizaltı 1888 seneninde Fransızlar tarafından tecrübe etti. İlk tecrübe başarılı oldu. “Cymnot” isimli bu denizaltının gücü 55 beygir kadardı ve saatte takriben olarak 8 mil sürat yapabiliyordu. Daha sonraları bu denizaltı geliştirilerek sürati 12 mile çıkarıldı.
1931 seneninde İngiliz Sir Wilkins “Nautilus” ismini verdiği bir denizaltı yaparak,kuzey buz denizine kadar gitti. Sir Wilkins’ in bu başarısını bütün dünya taktirle karşıladı.
Artık denizaltı yapımına bütün büyük ülkeler hız vermişti. Önceden şahsi gayretlerle yapılan deneyimlerin yerini, devletlerin finanse ettiği çalışmalar almıştı.
İkinci dünya savaşı esnasında denizaltılara dizel motorları takıldı Böylelikle süratleri arttırılmış oluyordu.
17 Ocak 1955 de ise nükleer güçle çalışan ilk denizaltı suya indirildi. “Nautilus” isimi verilen bu denizaltı saatte 20 mil sürat yapabiliyor ve gerektiğinde hiç su yüzüne çıkmadan haftalarca denizde kalabiliyordu.