GÖÇ DESTANI

Göç destanı, Uygurların ülkelerinden başka topraklara göç etmesini konu edi*nen destan. Bir Çin kaynağında anlatılan çeşitlemeye göre Uygurların Karakurum dağı eteklerindeki eski yurtlarında Selenge ve Tola ırmakları arasındaki kutsal ağa*ca inen ışıktan beş çocuk doğdu. Bunla*rın en küçüğü Bögü Kağan büyüyünce Uygurların başına geçti. Onun soyundan 30 kağan Uygurları yönettikten sonra Yü Lun Tigin başa geçti. Oğluna bir Çin pren*sesi alan bu kağan, Çinliler’in kayalık Kutlu dağı parçalayarak ülkelerine götürmele*rine izin verdi. Bu olayın felaket getirdiği Uygurlar Turfan’a (Koço) göçmek zorun*da kaldılar.
Destanın İranlı tarihçi Cüveyni tarafından anlatılan çeşitlemesine gö*re göçten önce her yandan “göç… göç…” sesleri duyulmaya başladı. Yurtlarını bıra*karak yola koyulan Uygurlar gittikleri her yerde aynı sesleri duydular. Bişbalığ ken*tinin bulunduğu yere gelince seslerin ke*sildiğini gördüler ve buraya yerleştiler.
Destanda yer alan kutsal ışık, kutsal dağ gibi motifler eski Türk inançlarını yansıtır. Kayalık bir dağın bile yabancılara verilme*sinin felaket getireceği düşüncesi ise yurt sevgisinin belirtisidir.