buse

Ziya Paşa Türk edebiyatının Tanzimat dönemin yazınlar veren sanatçılardan biridir. Meşrutiyetçi ve toplumcu bir şair olarak bilinir. Yenilikçi düşünceleri benimseyen Ziya Paşa, eserlerinde ve yaşantısındaysa eskiye bağlı kalmıştır. Bu tezatlık eserlerinde de görülür. Şiir ve İnşa makalesi incelendiğinde Halk edebiyatını ve dilini savunan Ziya Paşa, Harabat isimli antolojisindeyse Divan şiirini yüceltmiş ve halk şiirini kötülemiştir. Ortaya çıkan bu çelişkiye Namık Kelam ise Tahrib-i Harabad isimli eleştiriyi yazmış ve Ziya Paşa’ya tepkisini göstermiştir.





Nazım biçimi olarak Divan şiirini kullanan Ziya Paşa, sade dili savunan bir sanatçıdır. Birkaç adet hece ölçüsüyle yazılan türküleri de vardır ancak diğer tüm şiirlerinde aruz ölçüsünü kullanmıştır. Tanzimat edebiyatının divan şiiri, Batı etkisi, mahallileşme etkisi ve aşık tarzı gibi dört önemli etkisini düz yazıları ve şiirlerine yansıtmıştır.
Divan şiir biçiminde yazdığı şiirlerinde adalet, uygarlık, hak, hürriyet gibi temaları işleMİŞTİR. Terci-i Bend ve Terkib-i Bend metafizik konuları olarak değerlendirilen insan yazgısı, Tanrı’nın mutlak egemenliği olduğu hakkında yazdığı şiirleridir.
Eserleri
-Terkib-i Bent (dönemin sosyal eleştirisi olarak kabul edilir)
-Zafername (hiciv)
-Rüya Mektup (düzyazı)
-Veraset Mektupları (mektup)
-Eş’ar-ı Ziya ( şiir)
-Şiir ve İnşa (makale)
-Defter-i Amal (anı)
-Endülüs Tarihi (Viardot’tan yaptığı çeviri), Engizisyon Tarihi (Cheruel ve Lavallee’den yaptığı çeviri), Emil (J.J. Rousseau’dan yaptığı çeviri) ve Tartuffe (Moliere’den yaptığı çeviri)