buse

Şiirde yapı nedir? Şiirin yapısı hakkında kısaca konu anlatımı. Bu yazımızda şiirde yapı unsurları nelerdir, nasıl oluşturulur konularına değineceğiz.

• Anlam ve ses kaynaşmasından oluşan birimlerin, bir düzene bağlı olarak birleşmesiyle şiir meydana gelir.
• Anlam ve ses kaynaşmasından oluşan birimlere, “beyit, bent, kıt’a, şiir cümleleri” denir. Ve bunlar nazım şekillerini ortaya çıkarır.
• Şiir birimleri bir tema etrafında birleşerek yapıyı oluşturur.
• Nazım şekilleri bir düzen gereksinimi çerçevesinde oluşur. Her dönemin, her şairin tercih ettiği şiir düzenlerinin de nazım şekillerinin oluşmasında etkisi vardır.

Tema: Bir sanat eserinin merkezinde yer alan temel duygu ve düşünce demektir.
Konu: Üzerinde konuşulan, yazı yazılan şeydir.


Not: Bir eserin teması, onun konusu değildir. Konu, somuta; tema, soyuta yakındır. Konu, bütün; tema, parçadır. Konu, genel; tema, özeldir. Tema, konunun çok özel bir biçimde işlenmiş ayrıntısıdır. Bir edebî eser veya metin, birden fazla temadan meydana gelebilir.


Örnek

“Ölüm” konu, “Ölümden duyulan üzüntü” temadır.

Nazım Birimi: Bir şiirde, anlam bütünlüğü taşıyan en küçük parçaya “nazım birimi” denir.
Nazım birimi, şiiri oluşturan yapı taşıdır. Şiir içindeki mısraların kümelenmesinden meydana gelen nazım birimi; kümede bulunan mısraların sayısına göre ad alır.
Nazım Şekli (Biçimi): Nazım birimine ve kafiye örgüsüne göre manzumelerin aldığı biçimdir.
Örnek

Gazel, Murabba, Mesnevi, Koşma vs.

Nazım Türü (Şiirin Türü): Şiirin konusuna göre çeşididir.
Örnek

Epik, Lirik / Koçaklama, Güzelleme vs.