buse

Kişisel Hayatı Konu Alan Öğretici Metinler hakkında kısaca bilgi, özellikleri nelerdir? Kişisel Hayatı Konu Alan Metinlere örnekler ve türleri ile ilgili özet yazı ve konu anlatımı.

Kişisel Hayatı Konu Alan Metin Türleri Nelerdir

Hatıra
Gezi
Biyografi
Mektup
Günlük

HATIRA
Sanat, bilim ve meslek dallarında ün yapmış kişilerin, kendi başların*dan geçen veya devirlerinde olup biten olaylarla ilgili bilgi ve gözlemlerini anlatan yazılarına hâtıra (anı) denir. Hatıra, günü gününe tutulmuş notlara dayanılarak yazılabildiği gibi, sonradan hatırlanarak da yazılabilir.Hatıralar tarih bilimi bakımından belge niteliği taşır. Karanlıkta kalmış bazı ilginç olaylar, durumlar hâtıralarla gün ışığına çıkar.
Hâtıra yazımında dikkat edilecek hususlar :

• Konu ilgi çekici olmalıdır.
• Yazılanlar yeni nesillere ders ve ibret verici, onları iyiliklere özendirici olmalıdır.
• Yazarken elden geldiğince duygusallıktan uzak kalınmalı ve gerçekçi olunmalıdır.
• İyi hatırlanmayan olaylar, bilgiler yazıya sokulmamalıdır.
• Abartılı anlatımdan sakınılmalıdır.

GEZİ
Bir yazarın, gezip gördüğü yerleri anlatan yazılarına gezi (yazısı) denir. Gezi.yazılarının bir adı da «Seyahatname» dir.
Gezi, yazarların doğrudan gözlemlerine, bizzat duyduklarına, araştır*malarına dayandığı için, tarih, coğrafya, sosyoloji, hukuk gibi bilim dallarına kaynaklık eder. Ünlü gezi yazarımız Evliye Çelebinin «Seyahatnâme»si birçok konuda kaynak eserlerimizden biridir.
Gezi (Yazıları) yazımında dikkat edilecek hususlar :

• Gezilen yerlerin başka yerlere benzemeyen görüntüleri tasvir edilir.
• Bu yerlerde yaşayan insanların ırklarından, dillerinden, yaşayışlarından, inançlarından söz edilir.
• Bu insanların tarihleri ve uygarlıkları tanıtılır.
• Ekonomik alandaki gelişmeleri anlatılır.
• Anlatımda açık ve akıcı bir dil kullanılır.
• Mümkünse yazılanlar fotoğraflarla desteklenir.

BİYOGRAFİ
Bir kişinin hayatını anlatan yazı veya esere biyografi denir. Biyografiler, ilim ve sanat dallarında ün yapmış, insanlığa hizmet etmiş, sevilen, sayılan kişilerin hayatlarını, nasıl ve hangi yolda başarı sağla*dıklarını anlatan eserlerdir.
Eserlerini okuduğumuz kişilerin hayatlarını, nasıl başarılı olduklarını, eserleri ile hayatları arasındaki bağlantıları hep merak ederiz. İşte biyografi*ler, bu kişilerin eserlerini daha iyi anlayabilme ve değerlendirebilmemiz açısından son derece önemlidir.
Kişinin doğum yeri, tarihi, çocukluk dönemi, yaşadığı yer, eğitim dönemi, iş hayatı, kişiliği, eğilimleri, yetenekleri, çevresiyle ilişkileri, hizmet*leri, eserleri, etkisi. Bütün bunları araştırıp gerekli bilgileri topladıktan sonra gerçekleri çarpıtmadan, tarafsız bir anlayışla ve açık, sade, akıcı bir dille biyografimizi kaleme alabiliriz.




Biyografi nasıl yazılır ?
Biyografi yazmak için ele aldığımız kişi hakkında sağlam bilgiler, belgeler, çeşitli dokümanlar toplamamız gerekir. O kişiyle ilgili anılardan, mektuplardan, gazete ve dergilerden çıkan yazılardan, kitaplardan faydala*nabiliriz.
Biyografi yazarken şu plânı uygulamalıyız:
GİRİŞ
1. Arkadaşımın doğum yeri ve tarihi
a) Ailesi hakkında kısa bilgi
b) Ailenin kaçıncı çocuğu olarak dünyaya geldiği.
2. Ailenin çocuklarıyla ilgili beklentileri, hayalleri.
GELİŞME
1. Çocukluk dönemi
a) Okul öncesi (ilgileri, oyunları, oyuncakları, korkulan,
sevinçleri vb.)
b) İlkokul hayatı (Kayıt, okulda ilk gün, başarıları, başarı-
sızlıkları, arkadaşlarıyla geçimi vb.)
c) Ailesinin ve kendisinin geleceğe yönelik düşünceleri.
2. İlkokuldan sonraki öğrenim dönemi
a) Ortaokula başlaması ve devamı.
— Derslerdeki başarı durumu, sevdiği ve sevmediği ders*ler.
— Ders dışı faaliyetleri, zevkleri.
— Okumaya ve yazmaya karşı olan ilgisi veya ilgisizliği.
— Biyolojik, psikolojik, sosyolojik gelişmeler vb.
b) Liseye başlaması ve devamı
— Ders durumu
— Üniversiteye hazırlık
— Netleşen idealleri.
— Kişiliği, çevresiyle ilişkileri, eğilimleri, yetenekleri vb.
SONUÇ
1. Ailesinin ve çevresinin arkadaşımla ilgili devam eden veya değişen beklentileri.
2. Arkadaşımın idealleri doğrultusunda gösterdiği kararlılık.
MEKTUP
Birbirlerinden uzakta olan insanların veya yazı yoluyla karşısındakine duygu, düşünce ve isteklerini duyurmak isteyenlerin haber*leşmek için kullandıkları bir yazı türüdür.
Mektupların konulan oldukça bol, bağımsız; ufukları alabildiğine geniştir. Gönderdiğimiz mektubun türü, gönderdiğimiz kişiyle olan yakınlık derecemiz, mektuptaki samimiyetin ölçüsünü tayin eder. Yakın arkadaşları*mıza, dost ve sevdiklerimize gönderdiğimiz mektuplarla, aramızda saygı sınırı ve resmiyet bulunan kişilere gönderdiğimiz mektuplar birbirine benze*mez.
Mektup yazarken dikkat edilecek hususlar:

• Temiz, beyaz kâğıda yazılmalıdır.
• Mürekkepli kalemle yazılmalı; silinti, kazıntı, karalama olmamalıdır.
• Kâğıdın sağ üst köşesine mektubun yazıldığı tarih ve yer yazılmalı*dır. (Ankara, 10.07.1993 … gibi.)
• Göndereceğimiz kimsenin durumuna ve yakınlık derecesine göre hitap edilmelidir. (Canım kardeşim, Sevgili Ayşeciğim, Saygıdeğer Öğret*menim, Aziz Dostum, Sayın Ahmet bey………. gibi.)
• Mektuba başlarken satır başı yapılmalıdır.
• Kâğıdın sağ alt köşesine ad ve soyadı yazıldıktan sonra imzalanma*lıdır.
• Kâğıdın sol alt köşesine adres yazılmalıdır.

Mektup;
1. Edebî mektup
2. Özel mektup
3. İş mektubu
olmak üzere üçe ayrılır.
Genellikle edebiyatçıların birbirlerine ya da tanıdıklarına yazdıkları ve herkes tarafından okunmasında yarar görülen mektuplara edebî mektup denir.
Özel mektup, hısım, akraba, eş, dost ya da tanıdıklar arasında yazı*lan bir haberleşme yazısıdır.
İş mektubu ise, özel kişilerle kurumlar ya da bir iş kurumuyla başka bir iş kurumu arasındaki işle ilgili olarak yazılan yazılardır.
GÜNLÜK
Bir kimsenin kişisel hayatının olayları, heyecanları, duygu*ları ve düşüncelerini anlatmak için günü gününe yazdığı yazılara ve bu yazı*ları içine alan esere günlük denir.
Çoğu insan günlük tutar. Bu, insanların iç dökme, kendi kendileriyle konuşma, dertleşme ihtiyacından kaynaklanır. Yazarların tuttuğu günlükler*de yayımlama amacı yoktur. Bu yüzden günlük tutan yazarlar iç dünyaların*da olup biten her şeyi ve bütün yaşadıklarını günlüklerine yazmışlardır. Günlüklerin ilk özellikleri düzenli bir biçimde tutulmuş olmaları ve tarih atılmasıdır.
Günlükle anıyı birbirine karıştırmamak gerekir. Anılar, olaylar olup bittikten sonra, olayların dışına çıkıp nesnel bir bakış açısıyla ele alınabilir. Oysa günlükte olaylar, duygular henüz yaşanmaktadır ve her şey sıcağı sıcağına yer alır.
Biyografi, ya ele alınan kişinin hayatını bütün yönleriyle, ayrıntılarıyla aydınlatır ya da özet olarak yazılır.