buse

Hatıra nedir? Anı türünün özellikleri ile ilgili maddeler halinde vikipedi ansiklopedik kısa ve özet bilgi.

Anı, edebiyatta kişisel yaşantının bütünü veya belli bölümlerini ya da bu dönemlerdeki gözlemleri dile getirmek amacıyla yazılmış metinlerdir. Otobiyografi ile karıştırılabilen anı, ondan dışsal olaylara verdiği önem ile ayrılır. Anıda kişisel yaşam izlenimlerinin yanı sıra bu izlenimlerin dış boyutları da geniş olarak yer alır. Otobiyografide yazar öncelikle kendilerini konu edinirken anı yazarları çoğunlukla çeşitli tarihsel olaylarda rol oynamış ya da bu olayların yakın gözlemcisi olmuş kişilerdir. Bu kişilerin yaşadığı şeyleri bir defter ya da bir kağıda aktarmasıdır.
Çeşitleri
Anılar genellikle siyasi ve edebi olmak üzere iki kategoriye ayrılır ancak bunlar kesin sınırlandırmalar değildir. Bir siyasi anı kitabında edebî anılar da olabilmektedir. Kimi anı kitapları da toplum içinde belli özellikleriyle seçilmiş kişilerin portrelerinden oluşmaktadır.
Anı türünün en bilinen örnekleri Cevat Şakir Kabaağaçlı, Yakup Kadri Karaosmanoğlu,Halide Edip Adıvar ve Falih Rıfkı Atay vermiştir. Mavi Sürgün, Fatih Rıfkı’nın Çankaya,Halide Edip’in Mor Salkımlı Ev ile Türk’ün Ateşle İmtihanı ve Yakup Kadri’nin Gençlik ve Edebiyat Hatıraları anı türünün cumhuriyet dönemindeki en güzel örnekleridir.


Anı ile günlük karıştırılmamalıdır. Anı geçmişe dönüktür. Yaşanmış, bitmiş olayların üzerinden uzunca bir zaman geçtikten sonra yazılan yazı türleridir. Günlük ise içinde bulunulan zamana yöneliktir.
Özellikleri
Yaşantıda olanı, değerleri anlatır.
İnsan belleğinde iz bırakan olay ve olguları anlatır
Tarihsel gerçeklerin öğrenilmesine katkı yaptığı için tarihçilere ışık tutar.
Tanınmış, bilim, sanat ve politika adamlarının yaşamlarını, çalışma ve araştırmalarını anlatır.
Yazarın unutulmasını istemediği , gerçekleri kalıcı kılar.
Geçmiş,birinci kişinin ağzından kişisel yargılar ve yorumlarla verilir.
Okur düşünülerek yazıldığından içtendir ve bu yönüyle çok tutulur.
Anıları iki başlık halinde inceleyebiliriz:
A) Olay merkezli anılar: Bu tür metinlerde yazar yaşadığı ya da tanık olduğu olayları anlatır.
B) Kişi merkezli anılar: Bazı kişilerin yazar üzerinde bıraktığı izlenimlerin ya da onlarla yaşanan bazı olayların anlatımı üzerinde kurulmuş kişilerin türlü özellikleri üzerinde yoğunlaşmış metinlerdir. Yazar tanıdığı kişilerin portrelerini çizer onların kendisinde bıraktığı izlenimleri aktarır onlarla yaşanmış ilginç ve önemli olayları dile getirir.