Yaşam

Edebiyatımızın en önemli kalemlerinden biri olan Hasan İzzettin Dinamo, Trabzon- Akçaabat’ta dünyaya gelmiştir. Ahanda köyünden yaşama gözlerini açan usta yazarın babası I. Dünya Savaşı’nda şehit düşmüştür. Babasının vefatı üzerine Hasan İzzettin Dinamo, İstanbul’da yaşamaya başlar. Daha sonra Sivas Öğretmen Okulu’na kaydolan Dinamo, bu okuldan mezun olunca bir süre öğretmenlik yapar. İki yıl süreyle öğretmenlik mesleğini icra eden Hasan İzzettin Dinamo, Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü’ne yazılır. Burada Resim- İş bölümü üzerine eğitim alan Dinamo, okulu bitirmesine bir yıl kala ceza yasasının 142. maddesi nedeniyle tutuklanır ve bu dava nedeniyle eğitimi de son bulur.

Türkiye’de birçok şair ve yazarın hüküm giydiği 142. madde Hasan İzzettin Dinamo’ya 4 yıl süreli bir ceza getirmiştir. 4 yıl mahkumiyet yaşayan Dinamo, daha sonra askere alınmış ancak bu yıllarda da yazdığı şiirler nedeniyle çeşitli baskılara ve suçlamalara maruz kalmıştır. Sıkıyönetim mahkemesi tarafından bir yıl daha ceza alan Hasan İzzettin Dinamo, takma isimlerle yazılar yazmaya devam etmiştir. Bu yıllarda fotoğrafçılıkla da ilgilenen Dinamo, yazdığı çocuk kitaplarıyla da dikkat çekmeyi başarmıştır. Bir süre bu şekilde takma isimler ile çeşitli yayımlar yapan Dinamo, daha sonra siyasi nedenlerden dolayı tekrar tutuklanmıştır. Ancak bu dönemde boy gösteren 6-7 Eylül Olayları’nda suçsuz olduğu neticesi ile serbest bırakılmıştır. Yine bu yıllarda Hasan İzzettin Dinamo, kaleme aldığı görgü kuralları içerikli kitaplarının yanı sıra çevirmenlik de yapmıştır. Toplumcu bir şair ve yazar olarak mücadeleci bir yaşam süren Hasan İzzettin Dinamo, 20 Haziran 1989 tarihinde yaşama veda etmiştir.

Edebi Yaşamı:

Hasan İzzettin Dinamo, edebiyat ile oldukça erken bir yaşta uğraşmaya başlamıştır. 14 yaşında ilk şiirini kaleme alan Dinamo’’nun şiirlerinde birbirinden bağımsız birçok ustanın izlerini görmek mümkündür. Zamanla usta şair, kendine özgü bir sanat anlayışı yaratmıştır. Onun ilk şiirlerinde daha çok Yusuf Ziya Ortaç, Rıza Tevfik ve Orhan Seyfi Orhon’un etkilerini görmek mümkündür. İlk şiirlerini Giresun’da “İzler” adlı bir dergide yayımlayan Dinamo’’nun bu şiirlerinde hece ölçüsü göze çarpan ilk biçimsel unsurdur. Yine bu yıllarda hece ölçüsünü kullanmasının yanı sıra onun şiirinde üslup olarak da Faruk Nafiz Çamlıbel’in şiirinin esintisi bulunmaktadır.

İlk gençlik yıllarında Hasan İzzettin Dinamo, bu şekilde bireysel şiirler kaleme almaktaydı. Ancak zamanla Dinamo, Nazım Hikmet’in etkisi ile toplumsal konulara yönelmiştir. Bu yönelişe biçimsel olarak hece ölçüsü yerine, şiiri özgürleştiren serbest vezinle de katkı yapan Dinamo, bu görüşlerle yazdığı şiirlerin birkaçını Nazım Hikmet’’e göndermiştir. Dev şair Nazım Hikmet, şiiri beğenmiştir. Bunun yanı sıra Dinamo, yazın yaşamı süresince Rıfat Ilgaz, A. Kadir ve Sabahattin Ali gibi oldukça önemli sanatçılar ile çalışmalar yapmıştır. Hasan İzzettin Dinamo şiirlerinin yanı sıra düzyazılarıyla da büyük bir yazardır. “Kutsal Barış” adlı önemli romanı ile Dinamo 1977 Orhan Kemal Roman Ödülü’nü almıştır. Büyük bir şair ve yazar olarak edebiyat tarihimizde önemli bir yer tutan Hasan İzzettin Dinamo, tutuklu kaldığı günler içerisinde birçok eser kaleme almıştır. Ancak bu eserler bazı nedenlerden dolayı kaybolmuştur.

Eserler:

Şiirleri:
• *Çoban Şiirleri
• *Özgürlük Türküsü
• *Deniz Feneri
• *Karacaahmet Senfonisi
• *Maphushanemden Şiirler
• *Gecekondumdan Şiirler
• *Nazım’dan Meltemler
• *Tuyuğlar
• *Sürgün Şiirleri

Romanları:
• *Kutsal İsyan
• *Açlık
• *Savaş ve Açlar
• *Adalet Sıtması
• *Koyun Baba
• *Ateş Yılları
• *Musa’nın Mapushanesi
• *Musa’nın Gecekondusu

Anı:
• *II. Dünya Savaşı’ndan Edebiyat Anıları
• *TKP ve Aydınlar
• *6-7 Eylül Kasırgası

Hikâye:
• Savaşta Çocuklar