Kitâb-ı Dedem Korkud adlı eserde yer alan hikâyeleri ilk defâ kabul edilen halk hikâyecisidir. Kitabında Korkut Ata adı da geçer. Reşidüddîn, Câmiü’t-tevârih’in de; Ebülgâzî Bahadır Han, Şecere-i Terâkime’sinde, Ali Şîr Nevâî de Nesâimü’l-muhabbe’sinde Dede Korkut hakkında efsanevi bil*giler verirler. Bu yazarlara göre Dede Korkut Kara Hoca’nın oğludur. Sîm Deryâ nehri kenarında 100 veya 295 yıl yaşa*mış olan bir Kayı Türkü’dür. Evliyâ Çelebi, türbesinin Ahlât’ta olduğunu yazar. Bayat boyundan olduğuna, Hz. Muhammed zamanında yaşadığına, Kazan Han’ın elçisi olarak Mekke’ye gittiğine ve İslâm dinine girdiğine dair rivayetlerde vardır.

Dede Korkut kitabı bir önsöz ile oniki hikâyeden meyda*na gelmiştir. Bu hikâyelerde Oğuzlar’ın komşu kavimler ile kendi aralarındaki mücadeleleri, tabiatüstü kuvvetlerle sa*vaşları destan ile halk hikâyesi arasında bir tür ve mükem*mel bir Türkçe ile anlatılmıştır. Nazım nesir karışıktır. Bu hi*kâyelerin, eski bir Türk destanının kalıntısı olduğunu ileri sürenler vardır. Oğuzlar, Anadolu’ya göçerlerken bu destanı da birlikte getirmişler, yeni motif ve olaylarla da bezeyerek yaşatmışlardır. Hikâyelerin XV veya XVI’ıncı asırda yazıya geçirildiği sanılıyor. Eserin biri Dresden Kütüphanesi, diğe*ri Vatikan Kütüphanesi’nde olmak üzere iki elyazması nüs*hası biliniyor. Vatikan nüshası, eksiktir, sadece altı hikâye bulundurmaktadır. Dede Korkut Kitabı konusunda Türkiye’*de ve Türkiye dışında yüzlerce makale, inceleme, kitap yayımlanmış, bu eserden ilham alınarak yeni eserler vücuda getirilmiştir. Azerbaycan’da da filme alınmıştır.

Başlıca çalışmalar:

v O.Şalk Gökyay, Dede Korkut (1938),

v Aynı yazar, Dedem Korkud’un Kİ tabı (1973),

v Muharrem Engin, Dede Korkut Kitabı (Giriş-metin-faksimile, 1958),

v Ettore Rosl, Kitabı Dede Korkud (Vatikan, 1952).

v Ziya Gökalp, Rıza Nur, Basri Gocul, B. Kemal Çağlar, Niyazi Yıldırım Gençosmanoğlu bazı hikâyeleri manzum olarak yeniden söylemişlerdir.

v Dede Korkut’tan faydalanılarak ya*zılan oyunlar, arasında Suat Taşer’in Aşk ve Barış’ı (1961), Deli Dumrul- ölüm ve Aşkı (1962), Firûzan Toprak’ın Boğaç Han’ı (1973) sayılabilir.